Ushqimet ultra të përpunuara – të tilla si mishi i pulave, akulloret dhe drithërat e mëngjesit – lidhen me vdekjen e hershme dhe shëndetin e dobët, thonë shkencëtarët.
Studiuesit në Francë dhe Spanjë thonë se sasia ushqimit të ngrënë ultra të përpunuar është rritur.
Ekspertët thonë se duhet shtuar kujdesi duke kërkuar hetime të mëtejshme.
Cilat janë ushqimet ultra të përpunuara?
Termi vjen nga një mënyrë e klasifikimit të ushqimit nga sa përpunim industrial ka kaluar.
Kategoria më e ulët është “ushqime të papërpunuara ose të përpunuara minimalisht”, të cilat përfshijnë: • fruta • perime • qumësht • mish • bishtajore si thjerrëzat • fara • kokrra të tilla si orizi • vezë…
“Ushqimet e përpunuara” janë ndryshuar për t’i bërë ato të zgjasin më gjatë ose për t’i bërë më të shijshme – përgjithësisht duke përdorur kripë, vaj, sheqer ose fermentim.
Kjo kategori përfshin: • djathë • proshutë • bukë të bërë në shtëpi • fruta dhe perime konzerva • peshk i tymosur • birrë..
Pastaj vijnë “ushqime ultra të përpunuara”, të cilat kanë kaluar nëpër përpunime industriale më të mëdha dhe shpesh kanë lista të gjata përbërëse në paketim, duke përfshirë ruajtësit shtesë, ëmbëlsuesit ose përmirësuesit e ngjyrave.
Nëse një produkt përmban më shumë se pesë përbërës, ndoshta është shumë i përpunuar, thotë Prof. Maira Bes-Rastrollo, i Universitetit të Navarrës, duke përmendur një parim.
Sa të këqija ishin gjetjet?
Studimi i parë, nga Universiteti i Navarrës, në Spanjë, pasoi 19,899 njerëz për një dekadë dhe vlerësoi dietën e tyre çdo vit tjetër. Gjatë studimit ishin 335 vdekje.
Por për çdo 10 vdekje në mesin e atyre që hanë ushqimin më të ultë të përpunuar, ka pasur 16 vdekje në mesin e atyre që hanin më shumë (më shumë se katër pjesë në ditë).
Studimi i dytë, nga Universiteti i Parisit, pasoi 105,159 njerëz për pesë vjet dhe vlerësoi dietën e tyre dy herë në vit.
Ajo tregoi se ata që hanin më shumë ushqime ultra të përpunuara kishin shëndet më të keq në zemër.
Shkalla e sëmundjeve kardiovaskulare ishte 277 për 100,000 njerëz në vit në mesin e atyre që hanë ushqimin më të ultë të përpunuar, krahasuar me 242 për 100,000 në mesin e atyre që hanë më së paku.
Rritja e shpejtë e ushqimeve ultra të përpunuara mbi ushqimet më pak të përpunuara “mund të shkaktojë një barrë të konsiderueshme të sëmundjeve kardiovaskulare në dekadat e ardhshme”, tha Dr. Mathilde Touvier, nga Universiteti i Parisit.
A ka këshilla të dobishme?
Ndërsa termi ushqim ultra i përpunuar mund të jetë i ri, këshilla shëndetësore do të jetë shumë e njohur: të miratohet një dietë mesdhetare.
Një dietë e tillë përfshin shumë ushqime të pakta ose të papërpunuara, të tilla si fruta, perime, peshk, arra, fara, fasule dhe thjerrëza tha Victoria Taylor, dietologe e lartë në Fondacionin e Zemrës Britanike.
“Kjo, së bashku me stërvitjen e rregullt dhe mos pirjen e duhanit, është treguar të jetë e dobishme për uljen e rrezikut të sëmundjes së zemrës dhe qarkullimit të gjakut”./Familja Jonë