Mar, Tet 8, 2024
Banner Top
Banner Top
Psikopatia dhe vlerësimi Psikologjik – Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, ekspert i shëndetësisë

Psikopatia është një çrregullim serioz i personalitetit. Psikopatët manipulojnë dhe veprojnë pa pendim. Ata gënjejnë, mashtrojnë dhe përfitojnë nga ata që i rrethojnë. Prandaj ata janë jashtëzakonisht të gatshëm të ndërmarrin rreziqe dhe të sillen në mënyrë të papërgjegjshme. Më poshtë lexoni se si mund të dalloni një psikopat.

Çfarë është Psikopatia?

Psikopatia konsiderohet një formë ekstreme e çrregullimit të personalitetit antisocial. Megjithatë, psikopatët ashtu edhe te njerëzit me çrregullim të personalitetit antisocial, individët shfaqin sjellje antisociale. Në kudër të shkencës psikologjike ne supozojnë se psikopatët janë më të dëmtuar emocionalisht. Për shembull, ata përdorin agresionin pa kufizim për të ushtruar kontroll mbi njerëzit e tjerë dhe për të arritur qëllimet e tyre.

Psikopatia dhe krimi

Njerëzit me psikopati shpesh nuk dallohen nga njerëzit e tjerë në jetën e përditshme. Megjithatë, ata mund të bëhen shumë të rrezikshëm për shoqërinë pasi u mungon aftësia për të empatizuar me njerëzit e tjerë. Ata nuk ndjejnë faj kur përfshihen në sjellje antisociale ose të paligjshme. Shkalla e psikopatëve në burgje është shumë e lartë. Njerëzit me psikopati konsiderohen si shkelësit potencialisht më të rrezikshëm. Për shkak të mungesës së ndjeshmërisë, disa prej tyre janë të aftë për akte dhune jashtëzakonisht mizore.

Megjithatë, jo çdo psikopat bëhet kriminel. Dhe anasjelltas, natyrisht, jo çdo kriminel është i predispozuar psikopatik. Psikopatologjia shfaqet në rreth 3.5 deri në 6.7 përqind të popullsisë në shoqëritë perëndimore. Psikopati është mjeshtër i manipulimit Kur kanë të bëjnë me njerëz të tjerë, psikopatët janë shumë manipulues. Ata dinë të përdorin sharmin e tyre. Ata shpesh i mashtrojnë ata që i rrethojnë, duke përfshirë profesionistët, duke shtirë faj ose ndjeshmëri. Sepse ata e dinë shumë mirë se cilat reagime janë të përshtatshme shoqërisht. Por psikopatët nuk kanë ndërgjegje për t’i shqetësuar kur veprojnë në mënyrë imorale.

Mungesa e emocioneve u jep atyre avantazhin që të jenë në gjendje të mendojnë përmes veprimeve të tyre në mënyrë shumë racionale. Njerëzit me psikopati ngrihen shpejt në pozita të larta profesionale përmes kësaj aftësie. Frika ose dyshimi janë të huaja për ta. Ata ndjekin interesat e tyre pa marrë parasysh humbjen ose ndikimin tek njerëzit e tjerë.

Çfarë simptoma tregojn psikopatët ?

Simptomat e psikopatisë janë shumë të ngjashme me ato të çrregullimeve të personalitetit antisocial. Për të dalluar më mirë psikopatinë, në psikologjinë kriminale zhvilloi një test për të identifikuar psikopatët: Lista e kontrollit të psikopatisë (PCL-R) përmban 20 kriteret e mëposhtme: Verbues dinak, artikulues me sharm sipërfaqësor Vetëvlerësimi i fryrë ndjeshëm Nevoja për stimulim (uri për përvojë), ndjenja e vazhdueshme e mërzisë Gënjeshtra e sëmurë Sjellje mashtruese-manipuluese Mungesa e pendimit ose e fajit Ndjenjat sipërfaqësore Ftohtësia emocionale, mungesa e ndjeshmërisë Stili i jetesës parazitare: jetojn në kurriz të të tjerëve Kontroll i pamjaftueshëm i sjelljes Ndryshojn shpesh kontaktet seksuale Posedojn problemet e hershme të sjelljes Mungesa e qëllimeve realiste dhe afatgjata Impulsiviteti Papërgjegjshmëri Mungesa e vullnetit/aftësisë për të marrë përgjegjësinë për veprimet e veta Shumë marrëdhënie të lehta martesore (të ngjashme) afatshkurtra Delikuenca e të miturve Mospërfillja e urdhëresave dhe kushteve / revokimi i dënimit me kusht Kryen krime dhe vepra të ndryshme në mënyra të ndryshme Në terapi vlerësohet secila karakteristikë me 0 ose 1. Dhe sipas shumës totale, ai përcakton nëse një psikopati është e pranishme dhe sa e rëndë është ajo.

 Si mund të trajtohet kjo sëmundje?

 Çrregullimi i personalitetit disocial nuk mund të trajtohet në mënyrë adekuate deri më tani. Ata që preken nuk shohin arsye pse duhet të ndryshojnë veten ose sjelljen e tyre. Njerëzit që janë të sëmurë mendërisht ose fizikisht zakonisht vuajnë dhe shkojnë te mjeku ose terapisti për të reduktuar këtë vuajtje. Megjithatë, njerëzit me psikopati nuk ndjejnë vuajtje. Përveç kësaj, ata shpesh gënjejnë dhe përpiqen të manipulojnë qeniet e tyre njerëzore. Kjo dhe pandjeshmëria ndaj njerëzve të tjerë e bëjnë të pamundur një marrëdhënie besimi me një terapeut, e cila është vendimtare për suksesin e një trajtimi. Ilaçet psikotrope për trajtimin e çrregullimit të personalitetit disocial gjithashtu nuk duket të kenë një efekt bindës. Njerëzit me psikopati shpesh janë të mirë në fshehjen e sëmundjes së tyre. Ata mund të mashtrojnë terapeutin duke shtirë ndjeshmëri. Psikopatët shpesh kanë një dëshirë të fortë të brendshme për të ushtruar dhunë dhe pushtet. Kjo dëshirë nuk mund të shuhet në terapi. Disa psikopatë, megjithatë, mësojnë në terapi për të kontrolluar më mirë këtë shtysë.

 Psikopatia dhe Partneriteti

 Në një partneritet, psikopatët fillimisht duken shumë të mirë për të qenë të vërtetë. Ata janë karizmatikë, japin dhurata dhe shpesh janë shumë aktivë seksualisht. Ata e joshin partnerin në një martesë sa më shpejt të jetë e mundur. Sapo ai përfshihet, marrëdhënia shpesh ndryshon rrënjësisht. Psikopati nuk kujdeset më për partnerin e tij, disa bëhen agresivë dhe të dhunshëm. Kushdo që është në një marrëdhënie me një psikopat duhet patjetër të kërkojë ndihmë profesionale. Njerëzit me psikopati dinë të manipulojnë ata që i rrethojnë dhe shpesh lënë shumë dhimbje dhe vuajtje pas tyre. Zbulimi i parë i dhimbshëm por i rëndësishëm është se njerëzit me psikopati nuk e ndryshojnë sjelljen e tyre. Si të mbrohemi nga personat me psikopati Psikopatët i hasim në jetën e përditshme. Mund të jetë shefi juaj, partneri ose një mik.

Për shkak se njerëzit me psikopati mund të jenë të vështira për t’u dalluar, madje edhe për ekspertët, është e rëndësishme të shikohen nga afër. Njerëzit që janë tepër të sigurt, mendjemprehtë dhe të interesuar vetëm sipërfaqësisht për të tjerët duhet t’ju bëjnë skeptikë. Është veçanërisht sfiduese të mos verboheni nga premtimet madhështore ose fjalimet dërrmuese. Njerëzit me psikopati duan kontroll absolut mbi njerëzit e tjerë. Vendosja e kufijve dhe respektimi i tyre mund t’ju mbrojë nga ndikimi i keq i njerëzve me psikopati.

Youtube

Arkiva

Kategoritë