Afazia është një grup simptomash që e bëjnë të vështirë ose të pamundur shprehjen ose të kuptuarit e gjuhës. Çrregullimi rrjedh nga dëmtimi i pjesëve të trurit që janë përgjegjëse për funksionet gjuhësore, të cilat zakonisht ndodhen në anën e majtë të trurit. Afazia mund të jetë shkatërruese për pacientët, duke prishur aftësinë e tyre për të marrë pjesë në jetën e përditshme.

Të gjitha rastet e afazisë rrjedhin nga ndryshimet neurologjike në tru. Goditjet që rezultojnë në dëmtim të trurit janë shkaku numër një, tha Dr. Shazam Hussain, drejtor i Qendrës Cerebrovaskulare në Klinikën Cleveland në Ohio. Por mund të shkaktohet edhe nga kushte degjenerative si demenca dhe sëmundja e Alzheimerit. Sipas Institutit Kombëtar për Çrregullimet e Komunikimit, shkaktarë të tjerë përfshijnë dëmtimet e trurit, duke përfshirë goditjet e rënda në kokë; tumoret e trurit; plagët me armë zjarri dhe infeksionet e trurit.

Tre llojet më të zakonshme të afazisë janë:

Afazia e Brokës
Afazia e Wernicke
Afazia globale

Afazia e Brokës
Kjo formë afazie është emëruar pas personit që zbuloi zonën e trurit përgjegjës për krijimin e të folurit. Afazia e Brokës nganjëherë quhet “afazi motorike”. Termi përdoret për të treguar se aftësia për të folur është e dëmtuar, por aftësitë e tjera gjuhësore mbeten kryesisht të njëjta.4

Dëmtimi i zonës së Brokës ndodh kur një goditje ndërpret rrjedhjen e gjakut në lobin frontal dominues të trurit. Në mënyrë tipike, afazia e Brokës e pengon një person të formojë fjalë ose fjali të qarta. Por ka pak ose aspak ndikim në aftësinë për të kuptuar të tjerët kur flasin.5

Nëse keni afazinë e Brokës, mund të ndiheni të frustruar sepse nuk jeni në gjendje t’i ktheni mendimet tuaja në fjalë. Disa të mbijetuar nga infarkti me afazi mund të thonë vetëm disa fjalë për të shprehur mendimet e tyre. Ekspertët e quajnë këtë lloj gjuhe të folur telegrafik.

Disa nga enët e gjakut që preken në afazinë e Broca-s gjithashtu dërgojnë gjak në zonat e trurit që kontrollojnë lëvizjen e njërës anë të trupit. Zakonisht ndodh në anën e djathtë.

Për këtë arsye, afazia e Brokës shpesh shkon së bashku me probleme të tjera pas një goditjeje. Këto çështje përfshijnë hemiparezën (dobësi) ose hemiplegji (paralizë) në anën e djathtë të trupit, aleksinë (paaftësinë për të lexuar) dhe agrafinë (paaftësinë për të shkruar).

Afazia e Wernicke
Afazia e Wernicke është emëruar pas personit që zbuloi zonat e trurit që janë përgjegjëse për aftësinë tonë për të kuptuar gjuhën. Këto zona janë të vendosura në lobin temporal. Njerëzit me afazinë e Wernicke nuk mund t’i kuptojnë të tjerët, madje as veten, kur flasin.

Persona me afazi Wernike artikulojnë tipe fjalish jo të strukturuara siç duhet. Ky lloj modeli gjuhësor nganjëherë quhet logorhea.

Kjo mënyrë e të shprehurit e bën të pamundur që dëgjuesit të kuptojnë atë që personi po përpiqet të komunikojë.

Ndërsa njerëzit me afazinë e Wernicke flasin, ata zakonisht ndihen sikur njerëzit e tjerë duhet t’i kuptojnë ata. Kjo është shkaktuar nga paaftësia e tyre për të kuptuar faktin se gjuha e tyre tani është e dëmtuar.

Pacientët me afazinë e Wernicke mund të mësojnë se të tjerët nuk mund t’i kuptojnë kur flasin. Si rezultat i kësaj, ata mund të bëhen të zemëruar, paranojakë dhe të bien në depresion. Afazia e Wernicke është një nga ngjarjet më sfiduese emocionalisht pas një goditjeje.

Afazia globale
Ky është një lloj afazie që ndodh kur dëmtimi në tru është aq i përhapur sa që përfshin zonat gjuhësore të Broca dhe Wernicke. Të mbijetuarit me afazi globale nuk janë në gjendje të kuptojnë gjuhën e folur . Në disa raste, njerëzit me afazi globale ende mund të komunikojnë duke përdorur gjuhën e shkruar.

Burimi: Very Well Health