Vendet nordike janë gjithmonë fituese kur bëhet fjalë për garën e lumturisë. Finlanda zuri vendin e parë për të shtatën vit radhazi në 2024, e ndjekur nga Danimarka dhe Islanda. Por pse janë kaq të lumtur?
Së pari, le të flasim për paratë.
Po, vendet nordike janë të gjitha relativisht të pasura dhe të lumtura, por jo të gjitha kombet relativisht të pasura janë të lumtura si nordikët. Singapori, vendi i tretë më i pasur në botë, ndodhet në vendin e 26-të, ndërsa Arabia Saudite, një nga më të pasurit në botë, në vendin e 27-të, raporton Euronews.
Faktori i vetëm i parasë që duhet të shqyrtojmë është se vendet nordike janë të njohura për nivele të ulëta të pabarazisë në të ardhura, megjithatë studiuesit nuk kanë vërtetuar se kjo lidhet në të vërtetë me kënaqësinë e lartë të jetës.
Duhet të jetë gjenetike, atëherë. A janë biologjikisht të predispozuar për të qenë të lumtur?
Edhe nëse përgjigja për këtë pyetje do të ishte një po, kjo do të pikturonte vetëm rreth një të tretën e figurës.
Shkenca na ka thënë prej vitesh se gjenetika luan një rol në shpjegimin e kënaqësisë së njerëzve me jetën e tyre. Është ajo që ekspertët e lumturisë i quajnë ‘biomarkerët’ e lumturisë.
Megjithatë, studimet na tregojnë se 60 deri në 70 për qind e ndryshimit në lumturinë mes njerëzve shkaktohet nga faktorë mjedisorë, kështu që vetëm 30 deri në 40 për qind e mbetur i atribuohet gjenetikës.
Nuk është për shkak se ata janë kombe ‘të vogla’ dhe ‘homogjene’
Autorët e WHR thonë gjithashtu se ata nuk kanë arritur të tregojnë një lidhje midis madhësisë së popullsisë së një vendi dhe kënaqësisë nga jeta.
Dhe për më tepër, vendet nordike nuk janë saktësisht homogjene. Rreth 8 për qind e popullsisë finlandeze është e lindur jashtë vendit, pothuajse e njëjta përqindje si në Danimarkë, ku 7,5 për qind janë të huaj. Kjo nuk është aq e ndryshme nga vendet si Franca, ku emigrantët përbëjnë rreth 10 për qind të popullsisë.
Aty ku ata [nordikët] janë me të vërtetë në krye, është besimi dhe dashamirësia, si brenda institucioneve të tyre zyrtare, ashtu edhe sjelljes së tyre private.
– Profesor John F. Helliwell
“Përgjigja e thjeshtë është të jesh i lartë në të gjashtë variablat,” bën shaka ai, duke iu referuar gjashtë treguesve kryesorë në Raportin Botëror të Lumturisë – PBB për frymë, mbështetja sociale, jetëgjatësia e shëndetshme, liria, bujaria dhe korrupsioni – tha profesor John F. Helliwell, i cili ka punuar në sondazhet e lumturisë për më shumë se 25 vjet.
Të dhënat tregojnë se njerëzit janë më të kënaqur me jetën e tyre në vendet ku ka cilësi institucionale. Kjo zakonisht ndahet në cilësinë demokratike dhe cilësinë e ofrimit.
Ky i fundit është ai që lidhet më fort me lumturinë e qytetarëve, sipas WHR: pensione të mira, leje prindërore bujare, mirëmbajtje për të sëmurët dhe invalidët, shëndetësia dhe arsimi falas, përfitimet solide të papunësisë, etj.
Institucionet qeveritare cilësore janë të suksesshme në uljen e niveleve të pabarazisë dhe kjo i bën njerëzit të lumtur sepse mendojnë se mund t’u besojnë institucioneve të tyre publike.
