MSC. SONILA LUZI PSIKOLOGE

Sot, në një epokë të globalizuar, e karakterizuar nga konsumizmi i shfrenuar dhe suksesi me çdo kusht, nuk ka më rëndësi se kush jemi në të vërtetë, vlera e mendimeve dhe ndjenjave tona nuk ka rëndësi, por gjithçka bazohet në mënyrën se si ne e shfaqemi atë në mediat sociale. Përdorimi gjithnjë e më i përhapur i mediave sociale për të promovuar veten në internet është pra bashkëpunëtor në depersonalizimin e qenies njerëzore; ato minojnë fuqishëm identitetin e vërtetë të individit, i cili në Net është rritur dhe zgjeruar, duke i dhënë zë të huajit të vetëm, duke e bërë atë të ndihet i pranuar gjithmonë dhe në çdo rast nga shumë më shumë të huaj.

Paralelisht me përhapjen e internetit dhe mediave sociale, ekziston një trend drejt përdorimit të tepruar ose joadekuat të këtyre teknologjive të cilat mund të çojnë në zhvillimin e një varësie të re, atë të internetit. Studimet e shumta që janë përqendruar në Varësinë nga Interneti kanë nxjerrë në pah konstruktet më të lidhura me këtë fenomen: vetëvlerësimin, depresionin, ankthin, perfeksionizmin dhe besimet metakognitive. Studime të shumta janë përqendruar në varësinë nga interneti dhe kanë theksuar se përdorimi i rrjetit mund të shkaktojë varësi psikologjike dhe të zhvillojë çrregullime psikopatologjike (Mannino, et al., 2017).

Në këtë drejtim, ekziston një gjendje e përhapur dhe e sëmurë me simptoma të tilla si: craving (dëshirë e fortë e pakontrollueshme), varësi, abstinim në lidhje me zakonet e pakontrollueshme (Caretti dhe La Barbera, 2005). Përdorimi i mediave sociale dhe internetit mund të jenë devijime nga monotonia e përditshme nga mërzia, nga vetmia dhe stresuesit (Adès & Lejoyeux, 2001). Ivan Goldberg, në 1996, shpiku termin Çrregullim të Varësisë në Internet dhe propozoi futjen e tij në DSM duke treguar kriteret diagnostike të dobishme për njohjen:

• nevoja për të kaluar gjithnjë e më shumë kohë në internet dhe për tu lidhur gjithnjë e më shpesh, për të marrë kënaqësi;

• ulja e theksuar e interesit për çdo aktivitet tjetër që nuk përfshin përdorimin e internetit; personi zhvillon axhitim, simptoma depresive dhe ankthi, mendime obsesive ose ëndrra për atë që po ndodh në internet, nëse ky abuzim (me internetin e mediat sociale) zvogëlohet ose ndalet;

• pamundësia për të ndërprerë ose monitoruar përdorimin e internetit;

• vazhdimi i përdornit të internetin edhe pse bëhen të vetëdijshëm se tashmëkanë krijuar varësi në sferen psikologjike dhe fizike, të tilla si çrregullime të gjumit, probleme familjare dhe martesore, probleme pune. Ndryshimet psikologjike dhe fizike të individit të varur nga rrjeti janë (Young, K. S. 1998):

• humbja ose varfërimi i marrëdhënieve ndërpersonale;

• ndryshimet e humorit;

• ndryshimi i perceptimit të kohës;

• prirja për të zëvendësuar botën reale me një vend virtual, në të cilin dikush përpiqet të ndërtojë botën e vet personale;

• simptoma fizike (dhimbje e kyçit të dorës, dhimbje e përhapur në qafë dhe shpinë, probleme me shikimin) të cilat janë pasojë e periudhave të zgjatura të aktivitetit të rrjetit në pozicione jo të shëndetshme dhe, rrjedhimisht, të periudhave të gjata të pasivitetit fizik. Nga pikëpamja konjitive-sjellore, te njerëzit që zhvillojnë një varësi nga interneti, mund të vërehen aspektet e mëposhtme (Young, K. S. 2011):

• mendime jofunksionale për veten dhe të tjerët;

• ndjenjat të pamjaftueshmërisë, pasigurisë, vetëvlerësimit të ulët dhe problemeve të marrëdhënieve;

• çrregullime të humorit, ankth dhe kontroll të impulsi Personat me varësi nga mediat sociale shfaqin perfeksionizëm patologjik, vetëvlerësim të ulët, nivele të larta ankthi dhe depresioni. Në thelb qenia njerëzore përmes mediave sociale bëhet e depersonalizuar në mënyrë që të mos shfaqet siç është në të vërtetë dhe të mos tregojë personalitetin e tij të vërtetë. Në mediat sociale nuk mund të jesh vërtet vetvetja, nuk mund të kuptohesh vërtet dhe të shprehesh për atë që je. 

Burimi: Living