Një studim i ri mbi origjinën e Covid ka ofruar prova të mëtejshme në mbështetje të teorisë se virusi u transmetua për herë të parë te njerëzit nga kafshët e infektuara në një treg në Kinë në fund të vitit 2019.

Edhe pothuajse pesë vjet pas shfaqjes së parë të Covid, komuniteti ndërkombëtar nuk e ka përcaktuar ende me siguri se ku është shfaqur saktësisht virusi.

Rastet e para u zbuluan në Wuhan, por pati ndarje të mprehta midis ithtarëve të dy teorive kryesore.

Njëra është se virusi rrjedh nga një laborator në qytetin kinez që po studionte viruset e lidhura, ndërsa tjetra është se njerëzit u infektuan nga një kafshë e egër e infektuar që shitej në një treg lokal.

Komuniteti shkencor favorizon teorinë e dytë, por polemikat vazhdojnë.

Studimi, i botuar në revistën Cell, bazohet në më shumë se 800 mostra të mbledhura nga tregu i ushqimeve të detit Huanan në Wuhan, i cili besohet se ka pasur gjitarë të egër.

Mostrat u mblodhën në janar 2020 pas mbylljes së tregut dhe nuk u morën drejtpërdrejt nga kafshët apo njerëzit, por nga sipërfaqet e stallave ku shitet kafshët e egra, si dhe nga kanalizimet.

Nga këto lloj të dhënash, të ndara nga autoritetet kineze, “nuk mund të themi me siguri nëse kafshët në treg ishin të infektuara apo jo”, tha një nga autoret e studimit, Florence Debarre.

Megjithatë, “studimi ynë konfirmon se në këtë treg në fund të vitit 2019 kishte kafshë të egra, veçanërisht ato që i përkisnin specieve si rakuni”, tha ky biolog evolucionar nga agjencia franceze e kërkimit CNRS.

“Këto kafshë ndodheshin në cepin jugperëndimor të tregut, që është edhe zona ku u zbulua një sasi e madhe e virusit SARS-CoV-2, që shkakton Covid-19”, thotë Debarre.

Rakunët mund të infektohen me viruse të ngjashëm me njerëzit, andaj dyshohet se kanë shërbyer si “bujtës të ndërmjetëm” midis njerëzve dhe lakuriqëve të natës, nga të cilët dyshohet se ka origjinën SARS-CoV-2.

Prania e këtyre kafshëve në tregun Huanan është diskutuar më parë, pavarësisht disa provave fotografike dhe një studimi të vitit 2021.

Pjesë të shumta të një lloji rezultuan pozitive për virusin që shkakton Covid, duke përfshirë “një karrocë kafshësh, një kafaz, një karrocë plehrash dhe një makinë për heqjen e qimeve/pendëve. Në këto mostra, kishte më shumë ADN nga speciet e gjitarëve të egër sesa ADN njerëzore”, thuhet në studim.

ADN-ja e gjitarëve u gjet në mostrat me COVID-pozitiv duke përfshirë ADN-në nga rakunët, minjtë dhe ketrat.

“Këto të dhëna tregojnë ose se kafshët nga ky lloj transmetuan SARS-CoV-2, i cili u zbulua në pajisjet e kafshëve, ose se rastet e hershme të pa raportuara të Covid-19 te njerëzit e transmetuan virusin saktësisht në të njëjtin vend sikurse ai i zbuluar kafshët”, shpjegon studimi.

Hulumtimi gjithashtu konfirmon se lloji “paraardhës më i fundit i përbashkët” i virusit Covid i gjetur në mostrat e tregut ishte “gjenetikisht identik” me llojin origjinal të pandemisë.

“Kjo do të thotë se varieteti i hershëm i virusit është gjetur tashmë në treg, gjë që pritet nëse ky është vendi ku u shfaq virusi,” shpjegon Debarre.

James Wood, një epidemiolog i sëmundjeve infektive në Universitetin e Kembrixhit, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim, tha se studimi “siguron prova shumë të forta që stalla e kafshëve të egra në tregun e ushqimeve të detit Huanan në Wuhan janë epiqendra e shpërthimit të pandemisë Covid-19”.

Hulumtimi ishte i rëndësishëm sepse “pak ose asgjë nuk është bërë për të kufizuar tregtinë e kafshëve të egra ose humbjen e biodiversitetit ose ndryshimin e përdorimit të tokës, të cilat janë nxitësit e vërtetë të mundshëm të pandemive të së kaluarës dhe të së ardhmes, tha Wood.

“Këto aspekte nuk janë gjithashtu të përfshira në draft-marrëveshjen për pandeminë” që vendet janë duke negociuar aktualisht, shtoi ai.