Vaksinimi mund të shkaktojë një frikë të vërtetë për shumë njerëz, por ka mënyra për ta kaluar atë.

Për javë të tëra, ekspertët e shëndetit publik kanë folur për rëndësinë e vaksinimit kundër COVID-19. Dhe, me të vërtetë, ju duhet vetëm t’i  shikoni të dhënat e fundit për të parë se sa tepër jetike është kjo për t’i dhënë fund pandemisë. Qindra mijëra njerëz po diagnostikohen me virus çdo ditë dhe gati 400,000 kanë vdekur.

Por është tjetër gjë të dish që duhet të vaksinohesh kundër COVID-19 dhe është tjetër që ta bësh vërtet. Dhe kjo mund të jetë një sfidë e vërtetë për njerëzit me frikën e gjilpërave.

E njohur si trypanophobia, kjo është një frikë e vërtetë që prek rreth 25% të të rriturve, sipas të dhënave nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Frika mund të jetë aq e keqe sa rreth 7% e të rriturve në të vërtetë shmangin vaksinimin për shkak të saj.

Por nëse më pak njerëz vaksinohen kundër COVID-19, aq më pak shanse kemi për të arritur imunitetin e tufës, ose mbrojtjen indirekte nga një sëmundje infektive që ndodhin kur një popullatë është imune ose përmes vaksinimit ose imunitetit të zhvilluar përmes infeksionit të mëparshëm. Në rastin e COVID-19, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) thekson se një “pjesë e konsiderueshme” e popullsisë do të duhet të vaksinohet në mënyrë që të “sigurojë” të arrijë imunitetin e tufës.

Dhe atëherë ekziston rreziku juaj personal për tu marrë parasysh. “Marrja e COVID mund të jetë vërtet serioze dhe potencialisht fatale”,  thotë për Health Richard Watkins, MD, një mjek i sëmundjeve infektive dhe një profesor i mjekësisë së brendshme në Universitetin Mjekësor të Verilindjes së Ohajos.

Shanset janë, ju tashmë i dini të gjitha këto. Ajo që ju nevojitet me të vërtetë është pak informacion dhe udhëzim për t’ju ndihmuar të shtyni frikën tuaj në mënyrë që të mbroni veten, të dashurit tuaj dhe popullatën e përgjithshme. Ja çfarë duhet të dini.

Çfarë është trypanofobia, saktësisht?

Trypanofobia është frika e gjilpërave pasi ato lidhen me procedurat mjekësore. Ajo është klasifikuar gjithashtu si një çrregullim ankthi.

Frika nga gjilpërat është një “fobi specifike”, sipas Manualit Diagnostik dhe Statistikor, Edicioni i 5-të (DSM-5) i Shoqatës Amerikane të Psikiatrisë, një libër udhëzues për profesionistët e shëndetit mendor. “Një fobi specifike fillon si një alarm i arsyeshëm, i shëndetshëm dhe evolucionarisht i favorshëm se diçka e rrezikshme mund të ndodhë” shprehet Petros Levounis, MD, profesor dhe kryetar i Departamentit të Psikiatrisë në Shkollën Mjekësore Rutgers NeW Jersey, për Health  . “Sidoqoftë, ky mekanizëm fillimisht normal mbrojtës, i cili ka për qëllim të mbrojë individin nga dëmtimi, mund të intensifikohet dhe përfundimisht të kalojë në një çrregullim psikiatrik dobësues”, shtoi ai.

Trypanofobia mund të jetë problem për një sërë procedurash mjekësore, përfshirë vaksinimet, marrjen e gjakut, nevojën e lëngjeve IV dhe marrjen e anestezisë.

Nuk ka shumë literaturë se nga vjen trypanofobia, por ka disa teori që thonë se ajo mund të ketë lidhje me një instinkt mbijetese që ju bën të mos dëshironi që trupi juaj të shpohet nga asgjë. Frika nga dhimbja dhe frika nga e panjohura gjithashtu mund të luajë një rol, thotë për uebsajtin Health psikologu klinik, John Mayer, PhD. “Është diçka e panjohur për ju që po futeni në trupin tuaj – ne nuk jemi në kontroll” , thekson ai, duke theksuar se mund të jetë e tmerrshme për disa.

Ka edhe të dhëna që sugjerojnë se kjo frikë është më e zakonshme tek fëmijët, të cilët shpesh e tejkalojnë atë, megjithëse disa jo.

Si mund ta kuptoni nëse keni trypanofobi?

Simptomat mund të ndryshojnë, por një meta-analizë e të dhënave shkencore të disponueshme të botuara në revistën SAGE Open Nursing, renditi  disa shenja të trypanofobisë:

• Një rritje e papritur e rrahjeve të zemrës dhe presionit të gjakut në sytë e një gjilpëre
• Një ngadalësim i menjëhershëm i zemrës dhe ulje e presionit të gjakut
• Të fikët
• Ankth ekstrem i pashpjegueshëm
• Preokupimi për një procedurë që përfshin hala
• Sulmet e panikut

Atëherë, çfarë mund të bësh nëse ke trypanofobi dhe dëshiron të vaksinohesh?

Është e lehtë për disa njerëz të thonë “thjesht bëje atë”, por nëse ke një fobi të vërtetë, e di që nuk është aq e lehtë. Akoma, dijeni këtë: doshtë e mundur. Shumë njerëz thonë në mediat sociale se ata e kapërcyen frikën e tyre për t’u vaksinuar.

Por, sigurisht, ky është ti për të cilin po flasim – jo ndonjë person i rastësishëm në Internet. Ja se çfarë mund të bëni për të ndihmuar ta kaloni këtë, dhe çfarë të dini para, gjatë dhe pasi të merrni vaksinën.

Para se të vaksinoheni

Së pari, rezervoni terminin dhe lirohuni nga cdo ndjenjë e keqe që ju mban peng sa i përket kësaj cështjeje.

“Më shumë të bësh dhe më pak të mendosh është një mënyrë e rëndësishme për të kapërcyer frikën tënde,” Thea Gallagher, PsyD, drejtoreshë e klinikës në Qendrën për Trajtimin dhe Studimin e Ankthit në Universit