Një gjysmë lugë gjelle vaj ulliri në ditë mund të zvogëlojë rrezikun e vdekjes nga demenca, raporton një studim i ri.

Zgjedhja e vajit të ullirit mund të zvogëlojë rrezikun e demencës fatale, sipas një studimi të ri. Pjesëmarrësit që përfshinin gjysmë lugë gjelle vaj ulliri në dietën e tyre ditore kishin 28% më pak gjasa të vdisnin nga çmenduria. Autorët e studimit zbuluan se vaji i ullirit ul rrezikun e demencës fatale me 8-14%, shkruan Healthline.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), ka mbi 55 milionë njerëz që jetojnë me demencë në mbarë botën. Vlerësohet se ka rreth 10 milionë raste të reja në vit, dhe demenca është gjithashtu shkaku i shtatë kryesor i vdekjeve në mesin e të moshuarve.

Forma kryesore e demencës është sëmundja e Alzheimerit (AD), e cila prek rreth 6.7 milionë njerëz mbi moshën 65 vjeç në Shtetet e Bashkuara.

Sipas një njoftimi për shtyp, studimi i ri zbuloi se njerëzit që konsumonin gjysmë lugë gjelle vaj ulliri çdo ditë kishin 28% më pak rrezik për të vdekur nga çmenduria në krahasim me njerëzit që nuk përdornin vaj ulliri. Studimi analizoi të dhënat shëndetësore nga viti 1990 deri në vitin 2018 për 60,582 femra dhe 31,801 meshkuj, pa sëmundje kardiovaskulare ose kancer. Shëndeti i tyre është ndjekur për 28 vjet.

Rezultatet e plota të studimit do të prezantohen në konferencën NUTRITION 2023 këtë javë.

Vaji i ullirit: Një përbërës kyç për shëndetin në dietën mesdhetare

Shëndetësia e vendosur e dietës mesdhetare dha frymëzimin për studimin, tha autorja e studimit Dr. Anne-Julie Tessier, një dietologe e regjistruar dhe studiuese e të ushqyerit në Harvard T.H. Chan Shkolla e Shëndetit Publik.

Në hulumtimin e tyre, doktoresha Tessier dhe kolegët e saj zbuluan se lidhja e vajit të ullirit me një rrezik më të ulët të vdekjes nga demenca vazhdonte pavarësisht nga cilësia e dietës, duke përfshirë edhe atë se sa ngushtë njerëzit i përmbaheshin dietës mesdhetare.

Si vaji i ullirit mund të përmirësojë njohjen

Dr. Tessier spekuloi se çfarë ka të bëjë me vajin e ullirit që rezulton në përfitimet e tij për trurin:

“Vaji i ullirit mund të luajë një rol të dobishëm në shëndetin kognitiv përmes përmbajtjes së tij të pasur në acide yndyrore të pangopura, të cilat mund të nxisin neurogjenezën. Ai gjithashtu përmban vitaminë E dhe polifenole që kanë aktivitet antioksidues.

Domenico Praticò, drejtor dhe profesor në Qendrën e Alzheimerit në Universitetin Temple, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, vuri në dukje se “përbërjet e tjera si oleokantali dhe oleuropeina [gjithashtu] konsiderohen të dobishme”.

Acidi oleik mund të luajë një rol në shëndetin e trurit

Dr. Amal Khalil Kaddoumi, një profesore në Kolegjin e Farmacisë Harrison në Universitetin Auburn, e cila nuk ishte e përfshirë në hulumtim, ka studiuar lidhjen midis vajit të ullirit dhe biomarkerëve të Alzheimerit. Studimi i saj i vitit 2022 vlerësoi efektet e vajit të ullirit në demencë, por jo në çmenduri fatale. Dr. Kaddoumi dhe kolegët e saj zbuluan se vaji i ullirit mund të mbrojë trurin, të përmirësojë kujtesën dhe të reduktojë biomarkerët e Alzheimerit. Ata sugjerojnë se acidi oleik që gjendet në vajin e ullirit mund të kontribuojë në efekt.