Për shumicën e folësve anglezë, mësimi i gjuhës kineze të mandarinës nga e para nuk është detyrë e lehtë.
Një studim i bërë nga hulumtuesit, u përqendrua në rolet e hemisferës së majtë dhe të djathtë të trurit në marrjen e gjuhës. Gjetjet mund të çojnë në metoda mësimore që potencialisht mund të përmirësojnë suksesin e nxënësve në mësimin e një gjuhe të re.
“Hemisfera e majtë njihet si pjesë e mësimit të gjuhës, por ne kemi gjetur se ishte hemisfera e djathtë ajo e duhura që përcaktoi suksesin përfundimtar në mësimin e mandarins”, tha Zhenghan Qi, asistent profesor i gjuhësisë dhe shkencës njohëse.
“Kjo ishte e re,” tha ajo.
“Për dekada me radhë, të gjithë janë përqëndruar në hemisferën e majtë dhe hemisfera e djathtë është lënë pas dore.”
“Hemisfera e majtë është padyshim e rëndësishme në mësimin e gjuhës”, tha Qi, duke vënë në dukje se hulumtimi klinik mbi individët me çrregullime të të folurit ka treguar se ana e majtë e trurit është në shumë mënyra qendër e përpunimit të gjuhës.
Por, para se ndonjë individë – foshnjat që mësojnë gjuhën e tyre amtare ose të rriturit që mësojnë një gjuhë të dytë – të fillojnë të përpunojnë aspekte të tilla të gjuhës së re si fjalor dhe gramatikë, ata duhet së pari të mësojnë të identifikojnë tingujt e tyre bazë ose elementët fonologjik.
Është gjatë procesit të dallimit të “hollësive akustike” të tingujve ku ana e djathtë e trurit është çelësi, sipas gjetjeve të reja. Hulumtuesit filluan duke i ekspozuar 24 pjesëmarrësit në studim për dy tingujt që ishin të ngjajshëm, por filluan me konsonantë të ndryshëm, të tillë si “bah” dhe “nah”, tha Qi.
“Ne pyetëm: A ishin tonet e këtyre dy tingujve të ngjashëm apo të ndryshëm?” ajo tha.
“Ne përdorëm modelet e aktivizimit të trurit gjatë kësaj detyre për të parashikuar se kush do të ishte nxënësi më i suksesshëm i gjuhës së re”.
Studimi vazhdoi duke i mësuar pjesëmarrësit në një mjedis të dizajnuar për të përsëritur në një klasë kolegji, edhe pse semestri i zakonshëm u kondensua në katër javë të mësimit. Nxënësit morën pjesë në klasë për tre orë e gjysmë në ditë, pesë ditë në javë, përfunduan detyrat e shtëpisë dhe morën teste.
“Hulumtimi ynë është i pari që shqyrton arritjen dhe mbajtjen afatgjatë të gjuhës së botës reale të mësuar në një mjedis në klasë, që është mënyra se si shumica e njerëzve mësojnë një gjuhë të re”, tha Qi.
Duke skanuar trurin e secilit pjesëmarrës me MRI-në funksionale (imazhet e rezonancës magnetike) në fillim dhe në fund të projektit, shkencëtarët ishin në gjendje të shihnin se cila pjesë e trurit ishte më e angazhuar gjatë përpunimit të elementëve bazë të zërit mandarin. Për habinë e tyre, ata gjetën se – edhe pse, siç pritej, hemisfera e majtë tregoi një rritje të konsiderueshme të aktivizimit më vonë në procesin e të mësuarit – hemisfera e djathtë në nxënësit më të suksesshëm ishte më aktive në fazën e hershme të njohjes së zërit.
“Rezulton se hemisfera e djathtë është shumë e rëndësishme në përpunimin e tingujve të gjuhës së huaj në fillim të mësimit”, tha Qi. Ajo shtoi se roli i hemisferës së djathtë më pas duket se po zvogëlohet në ato nxënës të suksesshëm ndërsa vazhdojnë të mësojnë gjuhën. Hulumtime shtesë do të hetojnë nëse gjetjet zbatohen për ata që mësojnë gjuhë të tjera, jo vetëm gjuhën mandarine. Qëllimi përfundimtar është të hulumtojë nëse dikush mund të praktikojë njohjen e shëndoshë në fillim të procesit të mësimit të një gjuhe të re për të mundësuar përmirësimin e suksesit të tyre.
“Ne kemi gjetur se sa më aktive është hemisfera e djathtë, aq më i ndjeshëm është dëgjimi i dallimeve akustike në zë”, tha Qi.
“Gjithkush ka nivele të ndryshme të aktivizimit, por edhe nëse nuk keni atë ndjeshmëri për të filluar, mund të mësoni me sukses nëse truri juaj është mjaftueshëm plastik”.
Hulumtuesit nuk mund të thonë sigurt se si t’i zbatojnë këto gjetje në të nxënit në jetën reale, por kur vjen puna tek ajo, “Të rriturit janë të aftë për t’u trainuar”, tha Qi. “Ata mund të stërviten për t’u bërë më të ndjeshëm ndaj tingujve të gjuhës së huaj”./Familja Jonë
