Shkruar nga: Shëndrit Lumi – Fizioterapeut

Shkalla e rimëkëmbjes pas operimit dhe programit të rehabilitimit më pas përcaktohet nga arsyeja që çojnë nevojën e kryerjes së kësaj ndërhyrjeje operative.

Kështu përshembull, në rast se operacionet në endoprotezën totale të kërdhokullës janë kryer në disa ditë pas frakturës apo dëmit në nyje, muskujt rreth bashkimit mund të kryejnë funksionin e tyre si më parë dhe në këtë rast një pacient rimëkëmbet në një kohë të shkurtër.
Por kur një operacion i tillë ndodh brenda disa vitesh pas thyerjes, me atrofi të muskujve për shkak të paaftësisë së pacientit për të dalë në këmbë, merr më shumë kohë dhe forca për restaurimin e funksionit motorik.

Një situatë e tillë ndodhe dhe në rastet kur operacioni në zëvendësimin e nyjës është kryer për shkak të artrozës. Trajtimi operacional i kryer në kohë zvogëlon periudhën e rehabilitimit dhe bënë të mundur që të kthehet në një jetë të përmbushur për një kohë të shkurtër. Në rastet e lënë pas dore të patologjisë kirurgjikale, kur pacientët vuajnë nga dhimbje akute, rehabilitimi merr më shumë kohë. Kjo është kështu sepse artroza shkakton ndërprerje negative jo vetëm në kërce dhe kocka, por edhe në muskujt.

Periudha e rehabilitimit

Rehabilitimi i pacientëve pas zëvëndësimit të nyjës synon restaurimin e plotë social dhe vendor, funksional dhe profesional të nyjeve të kërdhokullës.

Parimet e saj kryesore janë vazhdimësia, fillimi i hershëm, kompleksiteti, sekuenca, qasja individuale.

Periudha e rehabilitimit fillon në klinikën ambulatore, e cila zgjat 2-3 javë. Pas kësaj është e arsyeshme të kemi një trajtim rehabilitimi në divizionet e rehabilitimit të institucioneve të ndryshme të kujdesit shëndetësor.

Një trajnim fizik është një domosdoshmëri para operacioneve të restaurimit të nyjës së kërdhokullës.

Periudha e hershme e rehabilitimit

Periudha e hershme e rehabilitimit fillon pas operacionit dhe qëllimi i saj kryesor është përjashtimi i komplikimeve në periudhën postoperative, përmirësimi i qarkullimit të gjakut dhe parandalimi i zhvillimit të trombozës venoze të gjymtyrëve të poshtme.

Ushtrimet fizike në këtë fazë janë të detyrueshme! Ato jo vetëm që do të forcojnë muskujt, por edhe do të bëjnë të nyjën më të lëvizshme, do të zvogëlojnë dhimbjen pas operacionit dhe do të shpejtojnë rimëkëmbjen.

Në rast se operacioni i endoprostezës së nyjës së kërdhokullës është kryer nën anestezi rajonale është e nevojshme të bëhen ushtrime pas efektit të anestezisë kur pacienti ka aftësi për të lëvizur këmbët.

Nëse në fazat e para është mjaft e vështirë për të bërë të gjitha ushtrimet, nuk ka nevojë të mërziteni! Është e rëndësishme të filloni ngadalë dhe kurdoherë që të jetë e mundur për të rritur intensitetin.

Ushtrimet nuk janë universale, të njëjtat ushtrime mund të jenë të dobishme për një pacient dhe kundërindikativ për një tjetër. Për këtë arsye vetëm një mjek/fizioterapeut mund të përshkruajë të gjitha ushtrimet e nevojshme.

Pas 1-2 javësh qëndrimi në një departament të kujdesit intensiv, një pacient merret në një repart të veçantë, ku ai / ajo merr ushtrime terapi individualisht. Është e mundur të ecni për  5-7 ditë vetëm me ndihmën e një mjeku në fazat e hershme.

Periudha postoperative në distance

Në periudhën e largët postoperative ngarkimi në nyje është gradualisht në rritje. Por intensiteti i tij dhe faza e saj që vjen për 3 muaj përcaktohet nga një mjek/fizioterapeut konsultues. Qëllimi i tij kryesor është të ndihmojë një pacient të kthehet në një jetë normale.

Në këtë periudhë patericat, të cilat janë përdorur për të ecur, ndryshohen në një kallam, e cila përdoret nga një pacient përgjatë 6 muajve të ardhshëm nëse është e nevojshme. Përveç kësaj, një mjek/fizioterapeut përshkruan një kompleks të ri të ushtrimeve që është e nevojshme për të bërë. Në këtë fazë është e mundur të notosh, të ngasësh një biçikletë apo edhe skijim.

Është e ndaluar fuqimisht të përkulesh përpara. Është e mundur të bëhet vetëm pas lejes së mjekut në rast se mjeku thotë nëse nyja e re është vendosur dhe është fiksuar mjaft mirë.

Për efekt më të mirë me pasoja minimale për shëndetin e pacientit, është e nevojshme të respektohen disa masa paraprake:

1. Për të shmangur përkuljen e njëkohshme të kërdhokullës për më shumë se 90⁰,
2. Për të mos qëndruar në një pozitë për më shumë se 20 minuta,
3. Për të marrë një pushim të rregullt,
4. Periudhat e pushimit, duke kaluar pak kohë në këmbë,
5. Nuk është e rekomanduar për të bërë gjumin në anën e këmbës së shëndetshme, është më mirë të fleni në anën e pasme,
6. Për të rritur gradualisht ngarkesën në këmbën e operuar,
7. Për të shmangur marrjen e barnave anestezike gjatë ushtrimeve të terapisë,
8. Është e ndaluar të heqësh objekte të rënda dhe t’i bartësh ato.

Kështu natyrisht, rehabilitimi pas endoplazionit të nyjës së kërdhokullës është jo vetëm një proces i gjatë, por është gjithashtu shumë i rëndësishëm. Suksesi pas operacionit dhe kthimi i një pacienti në një jetë të shëndetshme varen nga përmbushja e rekomandimeve/kritereve nga ana e pacientit. /Familja Jonë