Derisa disa ilaçe tregojnë shenja pozitive për ngadalësimin e përparimit të Alzheimerit, aktualisht nuk ka shërim për sëmundjen. Një studim i ri i botuar në Science Advances sugjeron që kjo mund të jetë për shkak se trajtimet duhet të shkojnë përtej asaj që kanë studiuar deri më tani.

Alzheimeri nuk është një sëmundje e vetme. PërderisaAlzheimeri kryesisht ka një përbërës gjenetik, ekzistojnë edhe lloje të ndryshme të sëmundjeve.

Shikimi i nëntipeve të shumta të një sëmundjeje nuk është e re. Zhang thotë se studiuesit e kancerit kanë kaluar dekada duke parë kancerin në nëntipe. Për këtë arsye, ekipi i tij e shikoi këtë si një rrugë të mundshme eksplorimi për sëmundjen e Alzheimerit.

Ekipi hulumtues analizoi 1,543 transkriptome – grupe të plota të ARN-së të shprehura në një qelizë – në pesë rajone të ndryshme të trurit të pacientëve të vdekur me sëmundjen Alzheimer. Ata krahasuan lloje të ndryshme të ARN-së dhe si ato lidheshin me faktorët klinikë dhe biologjikë që lidhen zakonisht me sëmundjen e Alzheimerit.

Ekipi gjeti tre nëntipe të dallueshme molekulare, duke sugjeruar që sëmundja Alzheimer është më e larmishme sesa dihej më parë. Secili nëntip ka një nënshkrim të veçantë – si një gjurmë gishtash – që kontribuon në rrugët molekulare jofunksionale të vëzhguara shpesh në sëmundje.

Zhang thotë se zbulimi ka implikime të thella për studimin e mekanizmave të sëmundjes Alzheimer së bashku me hulumtimin e trajtimit. “Për zbulimin e ilaçeve, të kesh tre nëntipe do të thotë që mund të duhet të krijosh barna specifike të nëntipeve”, thotë ai.

Kuptimi i Variacioneve të Alzheimerit

Njerëzit me Alzheimer e përjetojnë sëmundjen në mënyra shumë të ndryshme. Disa përjetojnë rënie të aftësive njohëse shumë më shpejt se të tjerët ose jetojnë me depresion shoqërues.

Douglas Scharre, MD, profesor i neurologjisë klinike dhe psikiatrisë dhe drejtor i ndarjes së çrregullimeve njohëse dhe të kujtesës në Qendrën Mjekësore të Universitetit Shtetëror të Ohajos, Ëexner, thotë se, meqenëse nuk ka një shkak të vetëm, është e vështirë të përcaktohet kush është më i prekshëm nga zhvillimi i sëmundjes. Sidoqoftë, mosha dhe gjenetika janë faktorët kryesorë të rrezikut.

“Alzheimer gjithashtu mendohet të jetë një sëmundje poligjenike ku gjenet e shumta mund të kontribuojnë”, thotë Scharre, i cili nuk ishte i lidhur me studimin, për Veryëell. Njerëzit me gjene të shumta në lidhje me Alzheimer kanë më shumë gjasa të zhvillojnë sëmundjen.

A mund ta shmangni Alzheimerin?

Trajtimet janë në zhvillim e sipër për Alzheimerin, por ato nuk janë shënjestruar ende për nëntipe të ndryshme. Për shembull, rezultatet e provave klinike të fundit tregojnë se ilaçi eksperimental donanemab mund të ndihmojë në ngadalësimin e përparimit të sëmundjes Alzheimer duke eleminuar pllakat amiloide – por kjo do të funksiononte vetëm për njerëzit që përjetojnë nivele të rritura të atyre pllakave.

Derisa trajtimet të bëhen të disponueshme, ekzistojnë mënyra jo-mjekësore për të ngadalësuar dhe ndoshta parandaluar zhvillimin e Alzheimerit.

Një mënyrë është të mbash një dietë ushqyese. “Dieta më e mirë për shëndetin e trurit zakonisht përfshin yndyrna të ngopura dhe jo aq shumë mish të kuq”, thotë Scharre. “Perimet, frutat dhe dieta mesdhetare janë po ashtu të mira”, thotë ai, shkruan Very Well Health.

Ushtrimet fizike mund të ndihmojnë gjithashtu për të stimuluar trurin. Scharre thotë që të merresh me aktivitete fizike bën që zemra të pompojë më shpejt, duke dërguar më shumë oksigjen në tru. Ushtrimet mendore gjithashtu ndihmojnë në këtë proces. /familjajone