Sëmundja kronike e veshkave (SKV) ndodh nga dëmtimi i vazhdueshëm i veshkave. Normalisht, veshkat e shëndetshme heqin mbeturinat nga gjaku. Pastaj, trupi heq mbeturinat me anë të urinës. Veshkat ndihmojnë për të kontrolluar presionin e gjakut dhe për të prodhuar qelizat e kuqe të gjakut. Nëse keni SKV, veshkat tuaja nuk mund të largojnë mbeturinat nga gjaku ashtu si duhet. 

Simptomat e SKV

Shumica e njerëzve që kanë SKV nuk kanë simptoma të hershme. Ndërsa sëmundja përparon, simptomat mund të përfshijnë:

• lodhje
• dobësi
• humbje të oreksit
• probleme me gjumin
• probleme të menduarit qartë
• ënjtje e këmbëve dhe kyçeve

Çka e shkakton SKV?

Shkaqet më të zakonshme të SKV-së janë presioni i lartë i gjakut, diabeti dhe sëmundjet e zemrës. Infeksionet dhe bllokimet urinare gjithashtu mund të shkaktojnë SKV.

SKV mund të jetë gjenetike (bartet në familje). Ju mund të jeni në rrezik të SKV-së nëse keni diabet ose presion të lartë të gjakut. Bisedoni me mjekun tuaj për faktorët e rrezikut. Është e rëndësishme të diagnostikoni SKV-në  herët.

Si diagnostikohet SKV?

Mjeku juaj mund të rishikojë simptomat tuaja dhe të bëjë një analizë. Ekzistojnë 3 teste që mund të bëhen nëse dyshohet për SKV.

• Testi i presionit të gjakut: Kontrollon presionin e lartë të gjakut.
• Albumini urinës: Kontrollon për të parë sasinë e proteinave në urinë.
• Serumi kreatininë: Kontrollon për të parë sasinë e mbeturinave në gjak.

Nëse jeni në rrezik të lartë të SKV-së, bisedoni me mjekun tuaj për të parë nëse duhet të testoheni.

A mund të parandalohet ose shmanget SKV?

Njerëzit që janë në rrezik të SKV-së mund të bëjnë gjëra për të ndihmuar në parandalimin e saj.

• Ulni tensionin e gjakut nëse është tepër i lartë. Mund të ndihmojnë medikamentet që quhen ACE inhibitorë dhe bllokuesit e receptorit të angiotensinit-II. Ato gjithashtu mund të mbrojnë dëmtimin e veshkave nga përkeqësimi. Ushtrimi dhe një dietë e shëndetshme mund të ndihmojnë për të ulur tensionin e gjakut.
• Menaxhoni nivelin e sheqerit në gjak nëse keni diabet. Kjo shpesh përfshin marrjen e ilaçeve dhe bërjen e ndryshimeve në dietë dhe stërvitje.
• Ndaloni duhanin nëse pini duhan. Pirja e duhanit dëmton veshkat dhe rritë presionin e gjakut. Mund të ndërhyjë me ilaçe të presionit të gjakut.

Trajtimi i SKV-së

Trajtimi për SKV varet nga shkaku i gjendjes suaj. SKV mund të shkaktojë probleme të tjera. Bisedoni me mjekun tuaj se si t’i trajtoni ato. Mund të duhet të merrni ilaçe për:

• Trigliceride të larta dhe kolesterol. Trigliceridet janë një lloj yndyre. Këto nivele shpesh janë më të larta në njerëzit që kanë SKV.
• Anemia. Anemia ndodh kur gjaku juaj nuk ka hemoglobinë të mjaftueshme. Kjo është një proteinë që transporton oksigjenin nga mushkëritë tuaja në pjesën tjetër të trupit. Simptomat e anemisë përfshijnë ndjenjën e lodhjes dhe dobësim.
• Kockat e dobëta. SKV mund të ndryshojë mënyrën se si trupi juaj përdor mineralet, si kalciumin dhe fosforin. Kjo mund të shkaktojë dobësimin e kockave tuaja.

Njerëzit që kanë SKV mund të humbin oreksin e tyre. Një nutricionist mund t’ju ndihmojë të planifikoni një dietë që do t’ju mbajë të fortë. Bisedoni me mjekun tuaj për SKV-në dhe të ushqyerit. Ai ose ajo mund të ju këshillojë që të hani më pak proteina. Shumë proteina mund të bëjnë që veshkat tuaja të punojnë shumë vështirë.

Të jetosh me SKV

Edhe me trajtimet e duhura, SKV mund të përkeqësohet me kalimin e kohës. Ju duhet të keni kontrolla të rregullta në mënyrë që mjeku juaj të mund të kontrollojë funksionin e veshkave tuaja.

Nëse veshkat tuaja nuk punojnë më, keni dështim të veshkave. Kjo ndodh kur mbeturinat akumulohen në trupin tuaj dhe helmojnë gjakun tuaj. Mund të shkaktohet vjellje, dobësi, konfuzion dhe koma. Dështimi i veshkave trajtohet me dializë. Një makinë e veçantë filtron gjakun tuaj për të hequr mbeturinat. Dializa mund të bëhet në klinikë ose spital. Disa makina të dializës janë mjaft të vogla për t’u lidhur me rrip në trupin tuaj dhe për t’u përdorur në shtëpi.