Bashkimi Evropian pati një numër rekord të rasteve të mashtrimit të vajit të ullirit dhe etiketimit të gabuar në tremujorin e parë të këtij viti, pasi presionet inflacioniste nxitën një rritje në tregun e fshehur të produkteve të kuzhinës.
Kostoja e vajit të ullirit është dyfishuar që nga viti 2018 me prodhimin e goditur nga moti ekstrem i shkaktuar nga kriza klimatike dhe faktorë të tjerë.
Teksa çmimi është rritur, po ashtu është rritur edhe numri i “njoftime ndërkufitare të BE-së”, të cilat përfshijnë etiketim të gabuar, mashtrim të mundshëm dhe raste sigurie që përfshijnë vajra të kontaminuar.
Në tremujorin e parë të vitit 2018, vetëm 15 raste të tilla janë regjistruar nga BE.
Dhe kjo u rrit në një rekord prej 50 rastesh në tre muajt e parë të këtij viti, një rritje më shumë se trefish, sipas të dhënave të The Guardian.
Megjithatë, këto raste janë vetëm ato që janë zbuluar dhe raportuar nga shtetet anëtare në Drejtorinë e Përgjithshme të BE-së për Shëndetësinë.
Shifra përjashton rastet e brendshme dhe shkalla e vërtetë e mashtrimit është ndoshta shumë më e lartë.
Raportet e incidentit përfshinin vajra të kontaminuar me substanca të paautorizuara si pesticide, vajra minerale dhe një rast ku u zbuluan fragmente xhami.
Po ashtu ka pasur shumë raste kur vaji i ullirit ekstra i virgjër është gjykuar si i falsifikuar, për shembull duke e përzier me vajra me cilësi më të dobët ose më të lirë, raste kur vaji i ullirit i virgjër është etiketuar si ekstra i virgjër dhe disa raste të etiketimit me origjinë mashtruese ose të rreme.
Nga 182 njoftime për mashtrime dhe mospërputhje të vajit të ullirit të dërguara në BE që nga fillimi i vitit 2023, 54 kishin të bënin me produkte nga Italia, 41 nga Spanja dhe 39 nga Greqia.
BE-ja prezantoi rregulla të reja për kontrollet e konformitetit të standardeve të marketingut për vajin e ullirit, si dhe metodat për analizimin e tij, në korrik 2022.
Një zëdhënës i Komisionit Evropian ka thënë madje se numri më i lartë i njoftimeve në sistem nuk tregon një rrezik të përkeqësuar për konsumatorët.
“Numri më i lartë vjetor i raportuar i njoftimeve është dëshmi e shkëmbimeve më të mira të autoriteteve kompetente të shteteve anëtare dhe vigjilencës së tyre ndaj mashtrimeve në zinxhirin agroushqimor”.
“Komisioni ka zero tolerancë për mashtrimin. Me synimin për t’u ofruar konsumatorëve vaj ulliri të cilësisë së mirë në BE, komisioni organizon seminare vjetore dhe nxit bashkëpunimin midis vendeve të BE-së për të siguruar që këto kontrolle të zbatohen në mënyrë korrekte dhe siguron shkëmbimin e informacionit përkatës për ata që punojnë me vajin e ullirit”.
