Shkencëtarët sugjerojnë se ekspozimi ndaj kimikateve të zakonshme shtëpiake që gjenden në dezinfektuesit dhe produktet e kujdesit personal mund të jetë një faktor rreziku për çrregullime neurologjike, sepse ato dëmtojnë qelizat e specializuara në tru.
Ndërsa faktorët gjenetikë mund të kontribuojnë në rrezikun e autizmit, hulumtimet sugjerojnë se ekspozimet mjedisore ndaj kimikateve si pesticidet gjithashtu luajnë një rol. Çrregullime të tjera neurologjike, si skleroza multiple, janë gjithashtu të lidhura me variante gjenetike. Megjithatë, hulumtimet sugjerojnë se faktorët e jashtëm si pirja e duhanit dhe ekspozimi ndaj kimikateve të caktuara kontribuojnë në gjendjen, shkruan burimi Health News.
Megjithatë, dihet pak nëse kimikatet specifike mund të dëmtojnë trurin dhe potencialisht të rrisin rrezikun e këtyre dhe kushteve të tjera neurologjike.
Në një studim të ri të botuar më 25 mars në “Nature Neuroscience”, studiuesit nga “Case Western Reserve University School of Medicine”, ekzaminuan mbi 1800 kimikate të zakonshme shtëpiake për të përcaktuar se cilat përbërës ndikojnë në shëndetin e trurit.
Ata zbuluan se dy nga këto kimikate të përdorura zakonisht mund të dëmtojnë qelizat e specializuara në tru të quajtura oligodendrocite, të cilat prodhojnë një pengesë mbrojtëse rreth qelizave nervore.
Në mënyrë të veçantë, ekipi zbuloi se retardantët organofosfat të flakës dhe amoniumi kuaternar (quats ose QACs) – përbërës që gjenden në dezinfektuesit shtëpiake, elektronikë, produktet e kujdesit personal dhe mobiljet – mund të shkaktojnë që oligodendrocitet të vdesin ose të mos maturohen.
Hulumtimet e publikuara në vitin 2022 sugjerojnë se dëmtimi i oligodendrociteve shoqërohet me çrregullime të tilla si skleroza multiple, çrregullimi i spektrit të autizmit dhe kushte të tjera neurologjike.
“Humbja e oligodendrociteve qëndron në themel të sklerozës multiple dhe sëmundjeve të tjera neurologjike. Tani tregojmë se kimikatet specifike në produktet e konsumit mund të dëmtojnë drejtpërdrejt oligodendrocitet, duke përfaqësuar një faktor rreziku të panjohur më parë për sëmundjet neurologjike”, thanë autorët.
