Rreth 75 përqind e shtëpive amerikane përdorin një formë të aromatikëve, duke grumbulluar më shumë se 1 miliard dollarë fitime për industrinë. Në fakt, që nga viti 2003, shitjet janë dyfishuar pasi tregu është zgjeruar, duke ofruar një sërë varietetesh.
Grupet mjedisore shprehen vazhdimisht kundër përdorimit të shumë llojeve të aromatizuesve të ajrit, duke përmendur një listë të ndotësve që ata pretendojnë se mund të kërcënojnë shëndetin. Në të njëjtën kohë, përfaqësuesit e industrisë thonë se nuk paraqesin asnjë rrezik. Organizatat qeveritare të SHBA-së, si Komisioni i Sigurisë së Produkteve të Konsumatorit dhe Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit, nuk kanë vendosur nëse ato duhet të jenë të ligjshme, pasi studimet mbi efektet e tyre shëndetësore janë të pakta.
Një studim i vitit 2007 Këshilli Kombëtar i Mbrojtjes së Burimeve (NRDC) nxiti këtë debat publik. Në testimin e 14 aromatizuesve të ndryshëm të ajrit të shitur në një farmaci Walgreens, studimi arriti në përfundimin se shumë prej tyre përmbajnë kimikate që mund të shkaktojnë probleme zhvillimi dhe riprodhimi, veçanërisht për foshnjat. Ato theksuan praninë e ftalateve, kimikate që prodhuesit përdorin si zbutës të plastikës dhe për të mbajtur aromat. Kalifornia dhe Uashingtoni kanë ndaluar shitjen e lodrave për fëmijë që përmbajnë ftalate.
Megjithëse organizata nuk bëri thirrje për heqjen e aromatizuesve të ajrit nga tregu, dhe kjo shkaktoi një valë reagimesh të dyzuara. Disa, vunë në pikëpyetje procedurat e testimit të NRDC pasi nuk mori parasysh faktorë të tillë si madhësia e dhomës në të cilën shpërndahet, distanca e një personi nga produkti dhe koha që ata qëndrojnë në një dhomë.
Por lista e irrituesve të mundshëm të aromatizuesve të ajrit nuk ndalet me kaq.
Kimikatet kryesore në aromatizuesit e ajrit:
Sipas Agjencisë Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA), shumica e freskuesve të ajrit të blerë në dyqan përbëhen nga formaldehidi, petrokimikatet, p-diklorobenzeni.
Universiteti i Kalifornisë në Berkeley kreu një studim mbi aromatizuesit e ajrit dhe pastruesit e shtëpisë në vitin 2006 që zbuloi eteret e glikolit me bazë etilen, të klasifikuar nga EPA si ndotës të rrezikshëm të ajrit. Ai gjeti gjithashtu praninë e terpeneve, të cilat janë kimikate që shpesh rrjedhin nga vajrat e agrumeve, që nuk janë në thelb të rrezikshëm, por reagojnë me ozonin për të formuar formaldehid.
Një nga përbërësit aktivë diklorobenzen, është gjithashtu i pranishëm në shumë aromatizues të ajrit. Udhëzuesi i cilësisë së ajrit të EPA e rendit këtë kimikat si toksik pasi avujt e tij mund të ndikojnë nëfrymëmarrje. Po kështu, Instituti Kombëtar i Shkencave të Shëndetit të SHBA-së raportoi se kimikatet në aromatizuesit e ajrit mund të përshpejtojnë sëmundjet e frymëmarrjes.
Në të njëjtat linja, duket se ekziston një korrelacion midis aromatizuesve të ajrit dhe problemeve të astmës. Një studim i Universitetit të Uashingtonit mbi mbindjeshmërinë kimike i anketoi njerëzit në lidhje me reagimet e tyre ndaj aromatizuesve. Rreth një e treta e pjesëmarrësve me astmë thanë se aromatizuesit përkeqësojnë gjendjen e tyre dhe 40 përqind reaguan negativisht ndaj produkteve aromatike në përgjithësi.
Kjo mund të lidhet me kombinimin e disa kimikateve dhe ozonit që formojnë formaldehid. Pse kaq shumë përmendje të formaldehidit? Gazi mund të çojë në rëndim të frymëmarrjes.
Sidoqoftë, EPA nuk ka këshilluar mosblerje të aromatizuesve të ajrit, por përkundrazi njerëzit duhet të kenë kujdes me përdorimin. Gjithashtu, disa kompani tani shesin aromatizues ajri “më të gjelbër” për konsumatorët, të cilët janë të shqetësuar për efektet shëndetësore me nivele të ulëta të ndotësve.
Nëse ende nuk jeni të kënaqur me opsionet tuaja të aromatizimit të ajrit, mund të bëni zgjedhje natyrale. Ventilimi i duhur, me sodën e bukës, ose lëvozhgat e limonit) mund të shpërndajnë dhe eliminojnë aromat e rënda./Gazeta Shëndeti/.
