Shkencëtarët zbuluan se prania e proteinave specifike në gjak mund të tregojë nëse një person mund të ketë më shumë gjasa të zhvillojë demencë shumë kohë përpara se të përjetojë simptoma.
Në një studim të ri të botuar më 12 shkurt në revistën “Nature Aging”, studiuesit ekzaminuan proteinat e plazmës në mostrat e gjakut nga 52,645 të rritur nga Biobank në Mbretërinë e Bashkuar. Mostrat u morën midis 2006 dhe 2010 dhe asnjë pjesëmarrës nuk kishte diagnozë të demencës në kohën e mbledhjes, shkruan burimi Health News.
Kur shkencëtarët analizuan proteinat e plazmës së gjakut, ata identifikuan 1463 lloje të lidhura me demencën. Ata zbuluan gjithashtu se proteinat e quajtura GFAP, NEFL, GDF15 dhe LTBP2 ishin më të lidhura me demencën nga të gjitha shkaqet.
Ekipi ndoqi pjesëmarrësit e Biobank për më shumë se 14 vjet dhe zbuloi se 1,417 përfundimisht zhvilluan një formë të demencës, si sëmundja e Alzheimerit ose demenca vaskulare.
Pas analizimit të të dhënave të proteinave të plazmës dhe rasteve të demencës, shkencëtarët zbuluan se pjesëmarrësit që kishin nivele më të larta të proteinave GFAP, NEFL, GDF15 dhe LTBP2 kur dorëzuan mostrat e gjakut për Biobank kishin më shumë gjasa të zhvillonin një formë të demencës sesa ata me nivele më të ulëta.
Për më tepër, individët me nivele më të larta GFAP kishin mbi dy herë më shumë gjasa të zhvillonin Alzheimer, demencë vaskulare ose demencë të shkaktuar nga të gjitha shkaqet.
“Gjetjet tona theksojnë fuqishëm GFAP si një biomarker optimal për parashikimin e demencës, madje edhe më shumë se 10 vjet përpara diagnozës, me implikime për shqyrtimin e njerëzve me rrezik të lartë për demencë dhe për ndërhyrje të hershme,” shkruajnë autorët e studimit.
A janë të disponueshme teste që mund të parashikojnë demencën?
Aktualisht, asnjë test nuk mund të parashikojë me siguri nëse një person do të zhvillojë demencë. Megjithatë, një test i tregtuar nën emrin e markës Precivity AD ka rezultuar premtues në zbulimin e shenjave të hershme të Alzheimerit dhe mund të jetë i dobishëm në identifikimin nëse njerëzit pa dëmtime njohëse mund të jenë në rrezik për demencë.
Raportet sugjerojnë gjithashtu se biomarkues të veçantë mund të parashikojnë nëse një individ është në rrezik për sëmundjen e Alzheimerit.
Megjithatë, nëse bëhet i disponueshëm një test i besueshëm dhe i saktë për të parashikuar Alzheimerin ose llojet e tjera të demencës, është e paqartë se çfarë mund të bëjë një person me atë informacion.
Për shembull, trajtimet për demencë, duke përfshirë ilaçe si galantamina, rivastigmina dhe donepezil, dhe medikamente eksperimentale si donanemabi, mund të ndihmojnë në kontrollin e simptomave të buta deri të moderuara të Alzheimerit.
Megjithatë, meqenëse asnjë nga këto trajtime nuk e parandalon sëmundjen, njerëzit që zbulojnë se janë në rrezik të lartë për demencë mund të mos kenë mundësi parandalimi të zbatueshme përveç ndryshimeve të stilit të jetesës dhe ndërhyrjeve dietike.
