Stresi, ushqyerja me gji, medikamente të caktuara, menopauza dhe disa gjendje mjekësore mund të ndikojnë në hormonet që rregullojnë ciklin tuaj menstrual dhe të shkaktojnë mungesë ose vonesë periodike.
Një humbje e rastësishme e menstruacioneve zakonisht nuk është shkak për shqetësim, por nëse ju mungojnë menstruacionet për 3 muaj rresht, keni perioda që janë më shumë se 35 ditë diferencë, ose papritur keni perioda të parregullta, bisedoni me ofruesin tuaj të kujdesit shëndetësor.
Arsyet për një periudhë të munguar ose të vonuar
Ka shumë arsye pse mund të keni mungesë ose vonesë periodike, por të gjitha kanë të bëjnë me hormonet.
Çdo gjë që ndikon në prodhimin e hormoneve mund të ndikojnë pastaj në ciklin tuaj dhe mund të rezultojë në një cikël menstrual që nuk është në rregull. Këto hormone përfshijnë progesteronin dhe estrogjenin (të prodhuar nga vezoret) dhe hormonin stimulues të folikulit (FSH), hormonin luteinizues (LH) dhe prolaktinën (prodhuar nga gjëndrra e hipofizës).
Shkaqet e zakonshme për një periudhë të munguar ose të vonuar përfshijnë:
Shtatzënia
Mungesa e menstruacioneve është shpesh shenja e parë e shtatzënisë. Trupi juaj do të fillojë të prodhojë gonadotropinë korionike humane (hCG), një hormon tjetër, sapo veza e fekonduar të implantohet në mukozën e mitrës tuaj.
Një test shtatzënie mund të mat hCG në urinën tuaj kur ju keni humbur një cikël menstrual.
Nëse nuk jeni të sigurt për rezultatet (ose dëshironi konfirmim), ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor mund të bëjë një test gjaku.
Stresi
Faktorët e stresit qofshin ata nga një orar i ndërruar (ndërrimi i ditës në turnin e natës) ose udhëtimi që prish ritmet tuaja cirkadiane, te një sëmundje ose ngjarje e madhe jetësore – mund të rezultojë në ndryshime në nivelet e hormoneve. Këto ndryshime mund t’ju bëjnë të ovuloni jashtë orarit ose të mos ovuloni fare.
Ushqyerja me gji
Kur ushqeni me gji, trupi juaj prodhon prolaktinë, e cila shtyp ovulimin. Në fakt, disa nëna përdorin ushqyerjen ekskluzive me gji për preventiv, megjithëse është e rrezikshme. Mbani në mend se mund të mbeteni shtatzënë para se të keni menstruacione. Ovulacioni juaj i parë vjen dy javë para menstruacioneve të para!
Medikamente
Disa medikamente të natyrës kontraceptive mund të ndikojnë në ciklin tuaj menstrual.
Pilulat e kontracepsionit hormonal e mbrojnë trupin tuaj nga ovulimi. (Ju mund të keni ende pak gjakderdhje, por gjakderdhja kur jeni duke marrë pilula kontraceptive nuk është një periudhë e vërtetë menstruale e lidhur me ovulacionin. Është rezultat i tërheqjes nga hormonet ndërsa merrni pilula placebo.)
Dhe nëse jeni duke marrë pilula të zgjatura hormonale, ju do t’i merrni menstruacionet vetëm çdo 3 muaj, sepse ato janë krijuar për të shkaktuar gjakderdhje të tërheqjes çdo 91 ditë.
Medikamente të tjera gjithashtu mund të ndikojnë në ciklin tuaj ose të shkaktojnë ndërprerjen e tij. Këto përfshijnë disa lloje të medikamenteve psikiatrike dhe kimioterapeutike të kancerit.
Të qenit jashtëzakonisht nën peshë
Humbja ekstreme e peshës, marrja e ulët e kalorive, stërvitja e tepërt dhe/ose të qenit shumë nënpeshë mund të pengojnë prodhimin e estrogjenit dhe të ngadalësojnë lirimin e hormonit çlirues të gonadotropinës (GnRH), i cili ndikon në kohën e menstruacioneve tuaja.
Obeziteti
Të qenit shumë mbipeshë mund të shkaktojë që trupi juaj të prodhojë shumë estrogjen, duke çuar në një humbje të ovulacionit dhe periudhave menstruale. Ashtu si të qenit jashtëzakonisht nën peshë, kjo është një shenjë paralajmëruese për shëndetin tuaj të përgjithshëm dhe duhet të adresohet kjo gjendje te ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor.
Menopauza
Koha kur trupi juaj po kalon në menopauzë quhet perimenopauzë, dhe periodat tuaja mund të vijnë dhe të shkojnë – ose të zgjaten dhe shkurtohen. Kjo për shkak se nivelet e estrogjenit në trupin tuaj po rriten dhe bien gjatë këtij tranzicioni.
Perimenopauza mund të ndodhë qysh në mesin e të 30-ave, megjithëse është më e zakonshme në të 40-at.
Mosha mesatare e menopauzës (e përcaktuar si një vit pa perioda) është 51, plus ose minus 5 vjet.
Ciklet e parregullta mund të fillojnë disa vjet para menstruacioneve tuaja të fundit. Nëse hyni në menopauzë shumë herët, quhet pamjaftueshmëri primare ovariane (menopauzë e hershme).
Ka implikime afatgjata shëndetësore për menopauzën e hershme, kështu që bisedoni me mjekun tuaj për ndërhyrjet.
Kushtet mjekësore
Çështjet shëndetësore që shkaktojnë çekuilibër hormonal mund të ndikojnë në ciklin tuaj menstrual. Këtu përfshihen:
Sindroma e vezores policistike, problemet e tiroides, tumoret e hipofizës dhe sëmundjet kronike, të tilla si sëmundja celiace e pakontrolluar dhe diabeti, mund të ndikojnë në menstruacionet.
Kushtet mjekësore për një periudhë të humbur menstruale:
Amenorrhea është emri mjekësor që qëndron prapa mungesës së menstracioneve. Këtu janë termat që një ofrues i kujdesit shëndetësor mund të përdorë për të përcaktuar periodat tuaja të humbura:
Amenorrea primare do të thotë që një vajzë apo grua nuk ka pasur menstruacione deri në moshën 15 vjeçare.
Amenorrea dytësore do të thotë që periudhat menstruale mungojnë për më shumë se 3 deri në 6 muaj (3 muaj në dikë që më parë kishte perioda të rregullta dhe 6 muaj në dikë që kishte perioda të parregullta).
Oligomenorrhea do të thotë të kesh perioda të rralla (më pak se 6 deri në 8 perioda në vit)./Baby Center