Goditja në tru është vdekja e indit për shkak të ndërprerjes së qarkullimit të gjakut dhe dërgimit të dobët të oksigjenit në tru ose për shkak të këputjes së një ene gjaku.
Zakonisht ndodh papritur dhe shoqërohet me një sërë simptomash të ndryshme që duhet të përgjigjen menjëherë.
Shumë njerëz që përjetojnë një goditje pas disa kohësh vazhdojnë të jetojnë normalisht me disa ndryshime të rëndësishme të jetës.
Çfarë e shkakton një goditje në tru?
Ka dy lloje të goditjes, infarkti ishemik dhe infarkti hemorragjik. Me ishemike, furnizimi me gjak i një pjese të trurit ndërpritet për shkak të bllokimit të një ene gjaku. Në një goditje hemorragjike, ena e gjakut shpërthen dhe parandalon rrjedhjen normale të gjakut. Rreth 85 për qind e goditjeve në tru janë ishemike.
Shkaku më i zakonshëm i dëmtimit të enëve të gjakut në tru që çon në një goditje është arteroskleroza, një sëmundje që çon në formimin e yndyrave, mpiksjes dhe kalciumit në enët e gjakut që çon në bllokimin ose dobësimin e murit të enëve të gjakut.
Ka disa faktorë që mund të ndikojnë në shfaqjen e një goditjeje, dhe këta përfshijnë një dietë të varfër, në të cilën mbizotërojnë ushqimet tepër të kripura dhe shumë yndyrë. Përveç kësaj, pasiviteti fizik, konsumimi i tepërt i alkoolit, pirja e duhanit, mosha dhe gjenetika.
Goditja në tru është më e zakonshme te gratë dhe të moshuarit dhe mund të ndodhë edhe te njerëzit që kanë probleme të tjera shëndetësore si sëmundjet e zemrës, diabeti, çrregullimet e koagulimit të gjakut, presioni i lartë i gjakut ose kolesteroli i lartë.
Një numër shumë më i madh i grave se sa burrave vdesin nga goditjet në tru dhe sëmundjet kardiovaskulare.
Si të njohim një goditje në tru?
Edhe pse shumica e simptomave të një goditjeje janë të njohura, disa njerëz ende nuk reagojnë menjëherë kur ato ndodhin, duke përkeqësuar kështu pasojat që lindin pas saj. Sa më shpejt të kërkohet ndihma, aq më e lehtë dhe më e shpejtë do të jetë vetë shërimi. Vetë simptomat shfaqen në pjesën e trupit që kontrollohet nga pjesa e dëmtuar e trurit.
Kjo do të thotë, goditjet shpesh dëmtojnë vetëm njërën anë të trurit dhe simptomat shfaqen më pas në anën tjetër të trupit. Kështu, një goditje në tru përfshin:
- Paralizë e një pjese të trupit
- Probleme me të folurin
- Ndjesi shpimi gjilpërash ose dobësi në duar, fytyrë, këmbë në njërën anë të trupit
- Konfuzion dhe çorientim
- Ndryshime të papritura në sjellje
- Probleme me shikimin
- Probleme me ecjen
- Humbje e ekuilibrit
- Marramendje dhe dhimbje koke të forta
- Të përziera dhe të vjella
Te femrat mund të shfaqen simptoma shtesë specifike, të cilat shpesh ngatërrohen me simptoma të një sëmundjeje tjetër, përkatësisht: të fikët, dobësi, gulçim, halucinacione, lemzë dhe dhimbje.
Duke reaguar sa më shpejt që të jetë e mundur, parandalohen dëmtimet e përhershme të trurit, paaftësia dhe vdekja.
A mund të parandalohet goditja në tru?
Ndryshimet e jetës dhe shmangia e rreziqeve dhe shkaqeve të mundshme të goditjes në tru mund të zvogëlojë rrezikun e shfaqjes së saj.
Ndërprerja e duhanit ose pirja e alkoolit, humbja e peshës së tepërt, ndryshimi i dietës dhe kontrollet e rregullta me një mjek, presioni i gjakut, sheqeri, kolesteroli dhe analizat e rregullta të gjakut mund të jenë të dobishme.
Si diagnostikohet një goditje në tru?
Përveç treguesve dhe simptomave të qarta, një goditje në tru ose ashpërsia e saj mund të diagnostikohet me analiza gjaku, CT dhe rezonancë magnetike të kokës, ekzaminim EKG, ultratinguj karotide dhe ultratinguj të zemrës.
Si trajtohet një goditje në tru?
Trajtimi varet nga shkaku i goditjes në tru dhe ndikimi i tij në trup, cila pjesë e trupit është më e prekur dhe në çfarë mase është prekur.Reklama
Në disa situata, do të jetë e nevojshme të shkoni në terapi të caktuara fizike, ushtrime të të folurit, prezantimin e disa aktiviteteve fizike. Është gjithashtu e rëndësishme që të gjithë pacientët të marrin terapitë e përshkruara.
